Verslag van de dag: OWD Dag I

Vandaag was dag I van de SURF Onderwijsdagen in 1931 in Den Bosch. Lees hier het verslag van de dag.  

Lancering transitieagenda ‘Leren digitaliseren’ 

Het Versnellingsplan en DRIFT lanceerden de transitieagenda ‘Leren digitaliseren’. De transitieagenda schetst een toekomstbeeld voor het hoger onderwijs. Prof. dr. Derk Loorbach overhandigde aan Arthur Mol, voorzitter van de stuurgroep van het Versnellingsplan en rector magnificus van de WUR, de transitieagenda. ‘Leren digitaliseren’ is de afgelopen maanden opgesteld door friskijkers en dwarsdenkers uit het hoger onderwijs onder leiding van DIRFT. 

In ‘Leren digitaliseren’ schetsen we een toekomstbeeld voor het hoger onderwijs geschetst met meer variatie dan het huidige systeem. Een hoger onderwijs waar docenten in teams samenwerken, waar geen spraken is van opklimmen of afglijden, waar een instelling je thuisbasis is en je tegelijkertijd je leven lang over grenzen van opleidingen en instellingen heen kan leren. 

In gesprek met het publiek over de transitieagenda  

Na de lancering tijdens de plenaire opening van de Onderwijsdagen, hielden Derk Loorbach en Gijs Diercks een subsessie over de transitieagenda. Tijdens deze sessie werd er uitgebreid gesproken met het publiek, meer dan 120 mensen namen deel.  

In de subsessie vertelde Gijs: “Het toekomstbeeld dat we schetsen is geen oplossing, maar een perspectief. Daarbij heeft digitalisering een belangrijke rol te spelen, mits we vertrekken vanuit de aanname dat digitaliseren kan bijdragen aan het bereiken van deze toekomst en niet alle problemen oplost.” 

Het publiek reageerde positief, er was herkenning van de problematiek die werd geschetst, en waren kritische vragen, over ‘hoe nu verder?’ en ‘komen we met dit stuk tot de gewenste transitie?’ Maar de transitieagenda is geen blauwdruk. We moeten er met z’n alle mee aan de slag. De transitieagenda vertaalt concrete stappen die we met elkaar kunnen zetten om deze toekomst te bereiken. Als lezer, bezoeker van de SURF Onderwijsdagen en medewerker in het hoger onderwijs kun jij ook hiermee aan de slag. Weten hoe? Download de transitieagenda hier. 

Sessie HO landschap 2030 

Paul den Hertog gaf namens de zone Flexibilisering van het onderwijs een sessie over het HO landschap 2030. Dit levert nog de nodige uitdagingen op.  Met name: de stap maken vanuit enkel het LLO-contingent naar het hele veld van studerenden. De Wet Hoger onderwijs en Wetenschap is nu nog te diploma-denkend en moet op de schop. De instellingen zelf doen dit ook nog in overwegende mate. Volgens Paul kunnen we veel winnen met een breder denkraam (alle studerenden volgens gelijke aanpak).  

Sessie Sociale binding in online en blended leergemeenschappen 

Jelly Zuidersma vertelde voor een volle subzaal over de handreiking en praatplaat Sociale binding in online en blended leergemeenschappen van de zone Flexibilisering. Hierbij ging ze in op de uitdaging: Hoe kunnen we sociale binding bevorderen als studenten in eigen tempo en aan verschillende leeruitkomsten werken?  

Tijdens de sessie stonden de ontwerpprincipes centraal. Door deelnemers werden ‘bereidheid om mee te doen’ en ‘elkaar leren kennen’ genoemd als belangrijke principes. Maar ook stond een veilige leeromgeving ter discussie. Vertrouwen en samenwerken, zo blijkt uit het onderzoek waaruit de handreiking en praatplaat voortvloeien, zijn daarin er belangrijk. Denk aan het creëren van een open klimaat en het geven van feedback aan elkaar. Lees hier meer over de handreiking en praatplaat.

Sessie Experimenteren met EdTech 

Rens van der Vorst (Fontys), Daan Fraanje (Universiteit Utrecht) en Nienke Stumpel (SURF, community manager werkgroep) gaven voor een groep van ongeveer 70 personen een sessie vanuit de werkgroep EdTech voor onderwijsinnovatie. Nienke trapte de sessie af met een toelichting over de plannen van de werkgroep.  

Vervolgens deelden Rens en Daan praktijkvoorbeelden vanuit hun onderwijsinstellingen. Rens lichtte toe hoe ze binnen Fontys het proces vormgeven van het genereren van ideeën, welke randvoorwaarden daarbij horen en hoe je bepaalt of een experiment succesvol is. Rens noemde dit zelf een ‘safe space’ waarin experimenteren mogelijk is en falen kan en mag. Maar ook: hoe schaal je vervolgens op als het experiment vervolgens wel een succes blijkt te zijn. Daan deelde de bottum-up aanpak van de Universiteit Utrecht. Hier kijken ze op basis van de behoefte van de docent naar hoe ze mogelijk een nieuwe tool gaan inzetten. Ook vertelde Daan hoe ze tot de keuze komen van wel of niet opschalen van een experiment met een EdTech-tool.  

Nienke sloot de sessie af met een uitnodigen tot het deelnemen aan de community, waarin kennis en ervaring wordt gedeeld vanuit zowel onderwijsinstellingen als EdTech-leveranciers. Lees daarover meer hier.  

Sessie Open stimuleringsregeling en edusources 

Vanuit de zone Naar digitale (open) leermaterialen verzorgden ze een sessie over de stimuleringsregeling Open leermaterialen van de zone en SURF. Stef Smits en Jenny de Werk riepen iederen op om mee te doen: je maakt namelijk een jaar lang gratis gebruik van edusources. De Hogeschool Utrecht en de WUR zijn al aangesloten en deelden hun ervaringen. Ze doen mee om samen met docententeams te werken aan digitale open en toegankelijke leermaterialen. Lees meer over een jaar lang edusources. 

Plenaire afsluiting van Dag I 

Nynke Bos verzorgde de plenaire afsluiting van Dag I van de SURF Onderwijsdagen. Nynke reflecteerde op de coronatijd als ‘een EBHO-periode’ voor het hoger onderwijs. Nynke: “Als we nu willen doorontwikkelen, moeten we redeneren vanuit een andere doelstelling dan we hebben gedaan tijdens de coronatijd. Toen moesten we door met wat we konden, nu wil je andere dingen bereiken, zoals het activeren van studenten, flexibiliseren van het onderwijs, en daar kunnen we technologie inzetten.”  

Ook Nynke sprak over de transtitie waarin het hoger onderwijs zich bevindt: “We maken twee reizen: op korte termijn is het van belang dat we blended learning opschalen, en daarnaast maken we een gemeenschappelijke transitie door die voorbijgaat aan goede bedoelingen van docenten. Op de lange termijn gaat het dan over het centraal stellen van leeruitkomsten, zoals bijvoorbeeld in challenge-based onderwijs.” Lees hier meer over het werk van het lectoraat van Nynke bij Inholland.