Publicatie
18 oktober 2021
Informatietechnologie dringt steeds sneller en dieper door in de maatschappij. De mogelijkheden die ICT biedt groeien in een ongekend tempo. Dit heeft grote gevolgen voor hoe mensen wonen, werken en leren. Niemand kan voorspellen hoe digitalisering over tien jaar het hoger onderwijs zal hebben veranderd. Maar, we weten wel zeker dat digitalisering een grote impact zal hebben.
Er is alle reden om in Nederland fors in te zetten op de benutting van technologie om zo onderwijsinnovatie te versnellen in het hoger onderwijs. Nederland is een compact, hoogontwikkeld en goed georganiseerd land met uitstekende fysieke en digitale infrastructuren. Deze bijzondere combinatie van eigenschappen geeft ons land de unieke kans om wereldwijd voorop te lopen in onderwijsinnovatie.
Alle onderwijsinstellingen in Nederland zullen de komende jaren (fors) investeren in digitalisering en innovatie in het onderwijs, en daarbij lastige vraagstukken tegenkomen. Het onderwijs staat voor de opgave de kansen die digitale technologie biedt te benutten:
Daarnaast moet het onderwijs de risico’s en bedreigingen die digitalisering met zich meebrengt, het hoofd te bieden:
Het Versnellingsplan Onderwijsinnovatie met ICT erkent dat digitalisering grote kansen biedt voor het hoger onderwijs in Nederland en kan bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs. De missie van het Versnellingsplan is om binnen de eigen instelling én in samenwerking met andere universiteiten en hogescholen substantiële stappen te zetten op het gebied van digitalisering in het hoger onderwijs.
Het Versnellingsplan markeert de stap die universiteiten, hogescholen en SURF gezamenlijk zetten om de krachten te bundelen en ambities versneld te realiseren.
Het vierjarig programma loopt van 2019 tot 2022 en is gebaseerd op drie ambities:
Met deze ambities werkt het Versnellingsplan aan het Nederlandse leiderschap in onderwijsvernieuwing en onderwijsinnovatie met ICT en technologie. De nationale samenwerking die het Versnellingsplan kenmerkt is uniek.
Heb je een vraag over het Versnellingsplan?
E-mail naar communicatie@versnellingsplan.nl
Aan de zone Faciliteren en professionaliseren van docenten nemen negentien instellingen deel. De zone richt zich op de spil van onderwijsinnovatie: de docent. Hoe kan die docent zinvol ondersteund worden met kennis, vaardigheden en faciliteiten om de mogelijkheden van ICT in het onderwijs optimaal te benutten?
De productieve samenwerking tussen werkveld, onderwijs en onderzoek op het gebied van digitalisering staat centraal bij de zone Versterken van digitale human capital. Een ‘open collective circle’, waarin vanuit het team hecht samengewerkt wordt met input van buitenaf is kenmerkend voor onze werkwijze. Zo willen we ervoor zorgen dat het Hoger Onderwijs en de arbeidsmarkt optimaal op elkaar afgestemd zijn.
De zone Flexibilisering van het onderwijs is met zeventien deelnemende instellingen één van de grootste zones van het Versnellingsplan. Flexibilisering is een multidisciplinair vraagstuk met onderwijskundige, organisatorische en technologische facetten. Het team van de zone kijkt integraal naar flexibel onderwijs, redenerend vanuit de student journey. Iedere instelling kiest daarbij een eigen focus, passend bij de eigen dynamiek.
Het team van de zone Naar digitale (open) leermaterialen heeft de ambitie ervoor te zorgen dat in 2023 docenten en studenten bij leer- en onderwijsprocessen de mogelijkheid hebben een optimale mix van leermaterialen te gebruiken. Het team verkent wat nodig is om die ambitie te realiseren en werkt aan concrete oplossingen voor docenten en studenten die hiermee aan de slag willen.
De zone Veilig en betrouwbaar benutten van studiedata werkt aan de randvoorwaarden om studiedata te kunnen analyseren. We kijken naar de stappen die nodig zijn om analyses veilig, betrouwbaar en herhaalbaar uit te voeren, naar organisatorische randvoorwaarden – zoals strategie, privacy en HR – en naar mogelijkheden voor analyses op nationaal niveau.
Het team van de zone Evidence-informed onderwijsinnovatie met ICT streeft er naar de kennisinfrastructuur te versterken, zodat de kennis over onderwijsinnovatie met ICT wordt gebruikt en aangedragen door docenten, ondersteuners en onderzoekers.
De initiatieven van het Versnellingsplan dragen bij aan de transitie van het Nederlands hoger onderwijs naar een hoger onderwijs dat de kansen van de digitalisering benut. Deze transitie vraagt een dialoog van bestuurders, ministerie van OCW, NVAO, NWO, KNAW, NRO en andere stakeholders in het hoger onderwijs. Hieraan werkt de zone Gezamenlijk koersen op versnelling dat bestaat uit zestien bestuurders van hogescholen en universiteiten.
Plaats- en tijdonafhankelijk toetsen staat vanwege de pandemie hoog op de agenda. Op het gebied van toetsen op afstand is nog een wereld te winnen. Daarom zet de werkgroep Toetsen op afstand zich in om de kennisontwikkeling rond dit onderwerp te bundelen, en kijkt de werkgroep vooruit naar de toekomst door een visie op dit thema te ontwikkelen.
Tijdens de sluiting van onderwijsinstellingen vanwege de coronacrisis, werd in korte tijd de overstap gemaakt naar online onderwijs. Eén van de belangrijkste thema’s waar een oplossing voor moest worden gevonden was het digitaal aanbieden van onderwijs in praktijkvaardigheden. Het gaat om bijvoorbeeld domeinspecifieke motorische vaardigheden in interactie met mensen, dieren instrument en machines, die lastig online aan te leren zijn. Hoe richt je het onderwijs hiervan online in? Een nieuw vraagstuk, dat momenteel geen specifieke plek in het Versnellingsplan heeft.
De ontwikkelingen in de EdTech sector (Educational Technology) kunnen een goede bijdrage leveren aan het versnellen van onderwijsinnovatie. Er zijn echter veel belemmeringen voor EdTech bedrijven, zoals complexe wet- en regelgeving, gebrek aan standaardisatie en risico-aversie bij ondersteunende afdelingen. Hierdoor blijft echte onderwijsinnovatie met EdTech versnipperd, en ontbreekt ook vaak de aansluiting bij de behoeftes en verwachtingen van studenten en docenten. Het EdTech team wil deze situatie veranderen en van Nederland een vruchtbare broedplaats maken voor (startende) EdTech-bedrijven.
Heb je een vraag over het Versnellingsplan?
E-mail naar communicatie@versnellingsplan.nl
Elke zone/werkgroep in het Versnellingsplan heeft één, of als nodig meer, versnellingsteams. Deze versnellingsteams vormen de kern van het Versnellingsplan. Een versnellingsteam bestaat uit een of meerdere aanvoerders en meerdere teamleden. Aanvoerders en teamleden zijn in dienst van de universiteit of hogeschool die zij vertegenwoordigen. Zij hebben, naast het werk in de zone, een belangrijke taak in hun eigen instelling om de innovatie op het gebied van de versnellingszone in hun instelling verder te brengen. Daarnaast werken de teamleden aan gemeenschappelijke ambities. De versnellingsteams bepalen zelf, in de context van bestaande (nationale) ontwikkelingen, welke vraagstukken zij willen adresseren, welke planning ze volgen en welke aanpak ze kiezen om tot concrete, schaalbare resultaten te komen. Om hun ambities te realiseren kunnen versnellingsteams een beroep doen op een ondersteuningsteam.
Het ondersteuningsteam beschikt over technische, beleidsmatige en juridische expertise en zet deze flexibel en vraaggestuurd in om de versnellingsteams te ondersteunen. Het ondersteuningsteam helpt om de resultaten en ervaringen van een versnellingsteam ten goede te laten komen aan alle instellingen. Daarnaast legt het ondersteuningsteam verbanden tussen alle vragen die zij ontvangen om de versnellingsteams zo efficiënt mogelijk te ondersteunen.
Het team dat de komende vier jaar de regie voert over het Versnellingsplan Onderwijsinnovatie met ICT bestaat uit een programmateam en een stuurgroep. Het programmateam bestaat uit medewerkers van de Vereniging Hogescholen, Vereniging van Universiteiten en SURF. Zij faciliteren de versnellingsteams, het ondersteuningsteam en de stuurgroep. De stuurgroep is verantwoordelijk voor het bepalen van de overkoepelende ambitie en borgt dat deze wordt behaald. De stuurgroep bestaat uit:
Hans Nederlof en Anka Mulder namens de Vereniging Hogescholen
Arthur Mol (voorzitter) en Hester Bijl namens de Vereniging van Universiteiten
Jet de Ranitz namens SURF
Nol van Gerven namens de Landelijke Studentenvakbond (LSVb)
Thomas van der Meer namens Interstedelijk Studentenoverleg (ISO)
Jantina Walraven is namens het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) toehorend lid van de stuurgroep.
Het budget van het Versnellingsplan bestaat uit de investeringen die instellingen doen, investeringen die VSNU, VH en SURF doen en een bijdrage van het Ministerie van OCW.
Elke instelling die deelneemt aan het Versnellingsplan, investeert jaarlijks een substantieel bedrag op het thema van de zone waar de instelling aan meedoet. Voor een grote instelling is dit minimaal € 250.000 per jaar per zone, voor kleinere instellingen gelden andere minimumbedragen afhankelijk van de omvang van de instelling. Deze investering kan de vorm hebben van al lopende programma’s of projecten en deze middelen blijven binnen de eigen instelling. Als een instelling in verschillende zones wil participeren wordt de totale eigen investering daarmee hoger.
Daarnaast investeren instellingen in de samenwerking in de versnellingsteams, door medewerkers daarvoor vrij te maken. Er is geen rapportage- of verantwoordingsplicht over de geïnvesteerde middelen in de eigen instelling richting het Versnellingsplan, een jaarlijkse beknopte onderbouwing van de minimale investering en inhoudelijke voortgang volstaat.
Vanuit het programmabudget, dat wordt opgebracht door SURF, VSNU, VH en OCW, worden de aanvoerders van de zones, het ondersteuningsteam en het programmamanagement gefinancierd. Ook is programmabudget beschikbaar voor de disseminatie van de resultaten van de acht versnellingszones naar alle universiteiten en hogescholen.
Heb je ervaring met Open Science en/of Open Educational Practices? Laat het de zone Digitale leermaterialen weten!
De Unie van Utrecht. Zo luidt de werktitel van de Nationale Aanpak voor Digitale en Open Leermaterialen. Is je kennis
“Edtech zetten we in als middel, niet als doel” Half juli ging de werkgroep EdTech voor onderwijsinnovatie van start. Het
Wat zijn de ervaringen van examencommissies met Toetsen op afstand? Deze vraag behandelde de werkgroep tijdens het webinar van 17 september.
Deze website maakt gebruik van cookies. Lees hier over onze Coookies
