AI & Human capital: Balans tussen hard en soft skills

Deze maand is het de maand van de AI in het onderwijs. Ook vanuit onze zone Versterken van digitale Human Capital kijken we hier met interesse naar. Wij houden ons hierbij vooral bezig met de vraag: Wat betekent de opkomst van AI voor scholing van (aanstaande) professionals?

AI en eigenaarschap

Vanuit een human capital perspectief lijkt het verleidelijk om als eerste te kijken naar de gevolgen voor arbeidsmarktontwikkeling: zorgt AI voor het verdwijnen van banen? Waar wordt de mens ‘overbodig’, is er nog wel genoeg werk wanneer al die techniek ons ‘overneemt’? De praktijk leert inmiddels dat dit voorbarig is. Het rapport De Robot de Baas (WRR) merkt terecht op dat kunstmatige intelligentie ons helemaal niet out-of-the-blue overkomt. Het is een gevolg van door de mens zelf geïnitieerde technologische ontwikkeling. Wel levert dit vragen op rondom eigenaarschap op. Wanneer AI zo ‘slim’ is dat het zelfstandig beslissingen mag nemen, wie is dan de eigenaar van het werk dat het uitvoert? Jij, of je slimme collega-algoritme zelf? En wie is de eigenaar van zo’n robot zelf eigenlijk? Is het een echte collega die meewerkt onder dezelfde teamleider als jij, of is iedere medewerker straks automatisch boven iedere robot gesteld waarmee hij samenwerkt? Worden we zo allemaal een beetje de robot de baas?

Maatschappelijke gevolgen van AI

Wie deze vragen stelt slaat een hele andere weg in dan AI te zien als werkvervanger. Het vraagt om nadenken over allerlei ethische en maatschappelijke aspecten: begrijp ik mijn taak? Begrijp ik de rol van de techniek? Dit vraagt om scholing in zowel de technische vaardigheden als in soft skills. Ook het position paper “Algoritmen die werken voor iedereen” (AI-Coalitie) staan een aantal gevolgen voor human capital genoemd die ook uitgaan van deze twee aanvliegroutes. De eerste zijn de AI-ontwikkelingen zelf. Voor het opleiden van AI-talent is structureel investeren in onderwijs, stageplaatsen, onderzoek en promotieplaatsen nodig. De tweede aanvliegroute zijn de maatschappelijke gevolgen. De opkomst van AI verandert de vorm en inhoud van bestaand werk.  Hiervoor is ook bijscholing nodig voor reeds werkende professionals.

Hard skills versus soft skills

De zone Human capital levert ook bijdragen op deze thema’s. Wij zijn ons bewust dat niet alleen technische vaardigheden als programmeren nodig zijn, maar dat juist de uitdaging ligt bij algemene digitale competenties. Daarom zet de zone human capital – onder andere gebaseerd op The Digital Competence Framework – óók in op het versterken van soft skills. We werken momenteel aan methodologieën en tools over hoe hoger onderwijsinstellingen deze kunnen  implementeren en monitoren binnen een curriculum. Dat blijkt hard nodig, ook als we kijken naar de aankomende studentenpopulatie van het hoger onderwijs. Vorige maand kwam een nieuw OECD/PISA rapport uit, getiteld 21st-Century Readers. Het blijkt dat 15-jarigen uit verschillende OECD landen aangeven tijdens hun schooltijd redelijk wat mogelijkheden hebben te werken aan content creatie (social media) of informatie zoeken. Wanneer we kijken naar thema’s als veiligheid of subjectief-objectief onderscheiden zien we dat aandacht hiervoor over het algemeen minder is. Juist de softe kant, het nadenken en spreken over digitalisering en bijbehorende maatschappelijke veranderingen, behoeft dus nog wat aandacht. Het blijft belangrijk hierop in te zetten.

Professionals van de toekomst

Daarom is het goed te zien dat bijvoorbeeld het thema AI & Ethiek ook deze maand de aandacht krijgt die het verdient. Laat de ethische en maatschappelijke kwesties-  het nadenken en spreken over, AI en digitalisering – geen ondergeschoven kindje worden. Het is een thema dat nog (meer) aandacht behoeft. Goed voor de individuele weerbaarheid in een digitale samenleving én voor het opleiden van de professionals van de toekomst.

Meer weten over AI in het onderwijs?

Juni is uitgeroepen tot de maand van Artificial Intelligence in het onderwijs. Duik in de wereld van AI met diverse webinars, hackatons en lezingen. Lees ook de andere blogs van onze leden van het Versnellingsplan of doe mee aan de activiteiten die georganiseerd worden.