Onderwijsinnovatie met ICT: Aandacht voor de docent

Zone-docentprofessionalisering

Acht aanbevelingen voor bestuurders en managers in het hoger onderwijs

Aanvoerders Kim Schildkamp (Universiteit Twente) en Ronald Spruit (Avans Hogeschool) van de zone Faciliteren en professionaliseren van docenten, formuleren in deze position paper acht adviezen voor hogescholen en universiteiten om hun docenten zo goed mogelijk te faciliteren bij de inzet van ICT voor hun onderwijs. Deze adviezen zijn tot stand gekomen op basis van de werkzaamheden gedurende anderhalf jaar door de leden van de zone Docentprofessionalisering én de ervaringen die binnen de hoger onderwijsinstellingen zijn opgedaan.

Stroomversnelling

Digitalisering van het onderwijs is in een stroomversnelling terecht gekomen door de landelijke maatregelen die in het voorjaar van 2020 zijn genomen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Ook in het hoger onderwijs is onder hoge druk veel werk verzet om studenten op afstand te blijven begeleiden in hun leerproces. De plotselinge transitie van veelal fysiek naar volledig online onderwijs heeft ertoe geleid dat docenten veel ervaring hebben opgedaan met de inzet van onderwijsleertechnologie in hun onderwijs.

ICT krachtig middel

De coronacrisis heeft de digitalisering van het onderwijs versneld, maar al ver daarvoor was de urgentie hiervoor hoog. In haar advies ‘Doordacht digitaal’ schrijft de Onderwijsraad in 2017 over de zoektocht van het onderwijs naar de juiste rol en vorm in het digitale tijdperk om de aansluiting niet te missen. In de Strategische agenda hoger onderwijs en onderzoek: ‘Houdbaar voor de Toekomst’ van het Ministerie van OCW uit 2019 staat te lezen dat ICT een krachtig middel kan zijn om de onderwijskwaliteit te verhogen en studentsucces te vergroten. Het kan studentgecentreerd leren en ervarend leren mogelijk maken, helpen bij het meer betrekken van de student bij zijn of haar onderwijs en het verbeteren van diens leeropbrengsten.

Slimme combinatie

Het effect van de initiatieven die op alle instellingen zijn ontplooid tijdens de coronacrisis om de onderwijskwaliteit te borgen zijn nu nog lastig te voorspellen. Dat geldt ook voor de ondersteuning van docenten die heel begrijpelijk nog veel ad hoc kenmerken vertoont. ‘Doordacht digitaliseren’ is niet eenvoudig, zo werd in het advies van de Onderwijsraad geschetst. Het vereist het slim combineren van de juiste kennis en ondersteuning. Of digitalisering inderdaad een krachtig hulpmiddel voor leren is en of de leeropbrengsten van studenten toenemen, hangt in sterke mate af van het innovatieve vermogen van onderwijsinstellingen en het pedagogisch-didactisch redeneren en handelen van docenten.

Ook een werkgroep van SURF kwam in 2015 al tot de conclusie dat “er veel kansen liggen om de onderwijspraktijk met behulp van ICT te vernieuwen, maar dat dit in de praktijk nog moeizaam van de grond komt. Een belangrijke factor hierbij is de ICT-bekwaamheid van docenten”.

Kenmerken docentprofessionalisering

In dit position paper ‘Onderwijsinnovatie met ICT: Aandacht voor de docent’ delen aanvoerders Kim Schildkamp en Ronald Spruit van de zone Faciliteren en professionaliseren van docenten hun geleerde lessen met als doel alle betrokkenen, maar met name bestuurders en managers van de hoger onderwijsinstellingen, te informeren over belangrijke kenmerken van effectieve docentprofessionalisering. Op basis van alle opgedane kennis en ervaring doen zij acht aanbevelingen. Met het verzoek aan bestuurders en managers om deze aanbevelingen op te nemen in het strategisch beleid en de uitvoering daarin in de eigen instelling.

Download de publicatie hier

Video

Kim Schildkamp en Ronald Spruit (aanvoerders van de zone Faciliteren en professionaliseren van docenten) geven in deze video een beknopte toelichting op het position paper.

Video afspelen

Deel deze pagina

Uitgelicht

De volgende projecten, publicaties en producten vind je wellicht ook interessant.