De zone Naar digitale (open) leermaterialen is de afgelopen maanden voortvarend aan de slag gegaan met het project Innovatie en implementatie digitale (open) leermaterialen! Het doel van het project is, naast technische doorontwikkeling van edusources, om docenten makkelijker te laten samenwerken in het delen en (her)gebruiken van digitale leermaterialen en hen daarin lokaal te faciliteren en vanuit een landelijk ondersteuningsloket. Hergebruik is daarbij een belangrijk punt van aandacht.
Digitale leermaterialen zijn creatief werk ingezet voor onderwijsdoeleinden, zoals teksten, afbeeldingen, geluid of video, die digitaal worden aangeboden. Wanneer er gesproken wordt over open leermaterialen, zijn dit leermaterialen die vrij toegankelijk en open voor bewerking zijn. Hergebruik is vaak een reden om leermaterialen open te delen. Samenwerkende docenten kunnen zo meerwaarde halen uit het opbouwen van een collectie gedeelde leermaterialen die ze zelf ook inzetten in hun eigen onderwijs. Op welke manier docenten leermaterialen hergebruiken is breed. Er zijn vele verschillende gradaties van hergebruik. Docenten gebruiken leermaterialen van anderen ter inspiratie, ze mixen het met eigen materiaal of voegen het samen met materialen van anderen. Ook worden materialen één-op-één hergebruikt of juist kleine stukjes eruit gehaald. Meer informatie over wat digitale leermaterialen zijn, kun je bekijken in deze animatie.
Op verschillende manieren zetten we met het project Innovatie en implementatie digitale (open) leermaterialen in op het betrekken van docenten en het stimuleren van hergebruik van leermaterialen. Het kernteam, bestaande uit 8 personen, werkt in verschillende werkpakketten aan de beoogde resultaten, maar ook aan de onderlinge samenhang tussen de werkpakketten, de samenhang met de activiteiten bij SURF en met het traject vanuit de koerszone.
In Werkpakket 1 Innovatie richten we ons op de doorontwikkeling van edusources als landelijk platform voor het delen en hergebruiken van digitale leermaterialen en deze uit te breiden op het gebied van samenwerkingsmogelijkheden. Op deze manier kunnen docenten straks eenvoudiger hun materialen delen en kunnen docenten deze materialen ook eenvoudiger vinden en hergebruiken.
In Werkpakket 2 Content gaan we verschillende bonnen van derden (open, semi-open en commercieel materiaal) ontsluiten op het platform. Een content adviesraad, bestaande uit vakdocenten en vakreferenten gespecialiseerd in verschillende vakgebieden, zal daarbij advies geven welke materialen, zowel open, semi-open als commercieel, verder ontsloten kunnen worden. Deze strategie voor uitbereiding van de collectie draagt eraan bij dat het platform relevanter is voor docenten en zal zo hergebruik stimuleren. Het kan het platform voor verschillende specifieke vakdisciplines interessant maken, maar ook algemene bronnen waar elke docent wat aan heeft worden meegenomen. Mooie voorbeelden hiervan zijn uitbereiding met bronnen uit europeana en de inventarisatie open tekstboeken.
Het project zet in op het organiseren van ondersteuning, zowel landelijk via het ondersteuningsloket als lokaal binnen de instellingen. Het landelijk ondersteuningsloket realiseren is het doel van Werkpakket 3. Dit loket vormt een online kenniscentrum op het gebied van digitale leermaterialen en heeft o.a. een netwerkfunctie om samenwerkende docenten vanuit hun vakcommunity’s te faciliteren en te koppelen aan ondersteuners. Zo worden docenten beter bereikt en ligt hergebruik in het vizier. Ook de werkgroep bibliotheken OOO en andere special interest groups zoals Media&Education, Blended Learning en Open Education gaan we betrekken bij kennisopbouw en -uitwisseling.
In Werkpakket 4 Adoptieversnelling gaan we met instellingen aan de slag met edusources. Hierbij is het doel om versnelling en vergroting van adoptie van semi-open en open leermaterialen te realiseren door gebruik van edusources en door kennisdeling over de implementatie binnen de instelling en met vakcommunity’s. Dit is georganiseerd in de regeling: Versnellen met edusources. Vanaf juni 2021 doen 23 instellingen, in verschillende mate, mee met de regeling. De instellingen krijgen een passende licentie en ondersteuning vanuit een centraal (adoptie)team met verschillende relevante expertises rond (open) leermaterialen, projectleiding, dienstuitrol, om de uitrol binnen de instellingen te begeleiden. De voorwaarden om mee te doen voor instellingen zijn:
De regeling richt zich niet alleen op instellingen, maar ook op het faciliteren (vanuit die instellingen) van vakcommunity’s. Daar zit inhoudelijke expertise en kennis om een kwalitatief hoogwaardige collectie op te bouwen, en eveneens potentiële gebruikers van het materiaal.
Waar de eerste ronde zich richt op instellingen die betrokken zijn bij de zone Naar digitale (open) leermaterialen of die al ver zijn met de implementatie van edusources, richten we de tweede ronde open in. Alle Nederlandse instellingen voor hoger onderwijs krijgen kans om mee te doen of op te schalen!
Om inzicht te krijgen in hoe de verschillende instellingen en vakcommunity’s aan de slag gaan met docenten, maar ook met welke strategie ze docenten aan de gang krijgen om het platform te gebruiken en leermaterialen te delen en hergebruiken, wordt er een onderzoek geïnitieerd. Naast kwalitatief onderzoek zullen we ook kwantitatieve gegevens verzamelen.
Wil je op de hoogte blijven of heb je interesse om mee te doen binnen de regeling Versnellen met edusources? Meld je aan voor de nieuwsbrief of neem contact op via leermaterialen@versnellingsplan.nl.